Thơ văn trên kiến trúc cung đình Huế chủ yếu là thơ ngự chế của các hoàng đế, thể hiện nhiều chủ đề khác nhau như ca ngợi cảnh thái bình thịnh trị, đất nước độc lập, bờ cõi thống nhất; ca ngợi cảnh đẹp vùng đất đế đô, của hoa cỏ, cây cối, các mùa trong năm; khuyến khích nông nghiệp... Thơ phổ biến là thể ngũ ngôn, thất ngôn; câu đối đa dạng và không cố định số chữ; đại tự chủ yếu là các mỹ tự với ý nghĩa tốt đẹp.
Về hình thức, các bài thơ văn thường được trang trí theo lối “nhất thi, nhất họa” hoặc “nhất tự, nhất họa”, tức là mỗi bài thơ hay mỗi đại tự được trang trí kèm một bức tranh.
Tranh trang trí cũng rất đa dạng, chủ đề được thể hiện là phổ biến bát bảo (tám vật quý), tứ thời (bốn mùa) hay tứ quý. Ngoài ra còn có tranh phong cảnh, cổ’ đồ... Vị trí của thơ văn và tranh chủ yếu là trên các liên ba, đố bản hay cổ diềm ở cả nội và ngoại thất của các công trình kiến trúc ở cung đình Huế. Thư pháp và cách sắp xếp vô cùng phong phú với bốn loại hình là chân, thảo, triện, lệ được xếp ngang, đặt dọc. Thậm chí, hai bài thơ trong điện Long An còn được bố trí theo hình bát quái rất kỳ ảo để mỗi bài thơ tuy chỉ có 56 chữ nhưng lại có thể đọc thành 64 bài thơ hoàn chỉnh khác nhau. Tùy vào chất liệu (trên gỗ, đồng, đá, bê tông, vôi vữa.), những nghệ nhân xưa đã khéo léo lựa chọn màu sắc phù hợp cùng cách thể hiện (sơn, thếp, chạm, khảm, tráng men, đắp gắn.) để những áng thơ văn và các bức tranh đi kèm trở nên nổi bật và phù hợp với bối cảnh.
Số lượng văn thơ trên kiến trúc cung đình Huế hiện còn khá phong phú với gần 3.000 ô thơ văn trên kiến trúc gỗ, 142 ô thơ văn trên pháp lam và 88 ô thơ văn trên chất liệu bê tông, gạch đá.
Theo đánh giá của tổ chức UNESCO, thơ văn trên kiến trúc cung đình Huế thể hiện được những nét giá trị sau:
Tính quý hiếm
Không chỉ là một phong cách riêng trong trang trí kiến trúc cung đình, chưa xuất hiện ở những nơi khác trên thế giới, thơ văn trên kiến trúc cung đình Huế còn là một bảo tàng sống động, độc đáo, riêng có về văn chương thời Nguyễn. Nó chuyển tải những thông điệp lịch sử, văn hóa và nghệ thuật đặc sắc về một giai đoạn trong lịch sử cận đại của Việt Nam. Đó là những tác phẩm nghệ thuật vô giá, một kho tàng sử liệu đồ sộ, một di sản hàm chứa nhiều giá trị quý báu cần được bảo tồn.
Tính duy nhất
Thơ văn trên kiến trúc cung đình Huế là những bản gốc nguyên trạng duy nhất hiện còn ở quần thể di tích Cố đô Huế, hoàn toàn chưa có sự thay đổi, điều chỉnh hay làm mới.
Ý nghĩa quốc tế
Thơ văn trên kiến trúc cung đình Huế được sáng tác dưới dạng văn tự chữ Hán - một thứ ngôn ngữ được sử dụng chung trong các nước đồng văn (các nước chịu ảnh hưởng văn hóa Trung Hoa bao gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Triều Tiên, Hàn Quốc, Việt Nam) nên có tính quốc tế, tính phổ biến cao. Trước kia, các sứ thần của những nước này khi đến kinh đô Huế đều có thể dễ dàng đọc và lĩnh hội được ý nghĩa.
Tài liệu tham khảo: Hỏi – đáp về di sản thế giới và di sản thế giới tại Việt Nam (Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật).
TỔNG ĐÀI DỊCH VỤ CÔNG tiếp tục đăng tải Hỏi – đáp về di sản thế giới và di sản thế giới tại Việt Nam.
Chi tiết các câu hỏi – trả lời khác, Quý anh/chị vui lòng liên hệ đường dây nóng 0236 1022 để được cung cấp (cước gọi điện 200đ+/phút, KHÔNG THU PHÍ PHỤC VỤ).
|
TỔNG ĐÀI DỊCH VỤ CÔNG: (0236) 1022 hoặc *1022 , miễn phí phục vụ 1. Đường dây nóng tiếp nhận ý kiến phản ánh, góp ý của tổ chức, công dân và chuyển đến cơ quan chức năng xử lý |
